کودکان از بهداشت دهان چیزی نمیدانند. حتی اگر مسواک به دست بگیرند تا به تقلید از پدر و مادرشان آن را به دهان ببرند، مسواک زدن برای آنها تنها یک بازی کودکانه است. میزان اگاهی والدین از روشهای پیشگیری و چگونگی انجام درمانهای دندانپزشکی مهمترین تاثیر را در کیفیت سلامت دهان کودکانشان دارد. پدر و مادر هستند که باید وظیفه رعایت بهداشت کودکانشان را بر عهده بگیرند و در موقع لزوم آنها را برای خدمات پیشگیرانه یا درمانهای دندانپزشکی به دندانپزشکی ببرند.
اما نکته اینجاست که کودکان و نوجوانان پیش از پا گذاشتن به محیط تازهای چون مطب دندانپزشکی که آکنده از صداها، بوها و ابزار ناشناخته و وهمناک است، باید آمادگی ذهنی پیدا کنند و برای پا گذاشتن به این محیط درمانی آماده شوند.
رعایت نکات زیر کمک میکند کودکان راحتتر و با آرامش بیشتری در جلسات درمان دندانپزشکی حاضر شود:
۱) برای اولین مراجعه به دندانپزشک، منتظر بروز درد و مشکلات دندان کودکتان نباشید. بهتر است از زمان رویش اولین دندانهای شیری، به صورت منظم هر شش ماه یکبار، کودک خود را برای معاینه نزد دندانپزشک ببرید.
این مراجعات کمک میکند هم خودتان اطلاعات و مشاورههای مناسب در مورد چگونگی حفظ حفظ سلامت دندانهای کودکتان را دریافت کنید و هم کودکتان با محیط مطب و کارکنان آن آشنا شده و قبل از ایجاد پوسیدگی، درد یا آبسه در دندانهایش، چند تجربه خوشایند از دندانپزشکی بدست آورد. در این صورت، کودک برای جلسات درمانی احتمالی در آینده همکاری بیشتری خواهد کرد.
۲) پاسخ سوالات و نگرانیهای کودک راجع به دندانپزشکی را به دندانپزشک واگذار کنید. اگر کودک شما قبل از مراجعه به دندانپزشکی سوالات و نگرانیهایش را با شما مطرح میکند، به وی دروغ نگویید و با دادن جوابهایی که خودتان هم از آنها اطمینان ندارید،
او را دچار تشویش دهنی بیشتر نکنید. بهتر است پاسخ دادن به سوالات او را به دندانپزشک موکول کنید. دندانپزشک کودکان بخوبی میداند چگونه با بهکاربردن کلماتی مناسب و در سطح درک کودک به این سوالات پاسخ دهد و نگرانیهای کودک را برطرف کند.
۳) هیچگاه کودک را به عنوان تنبیه و یا با تهدید به دندان پزشکی نیاورید.
۴) قبل از رفتن به دندانپزشکی به کودک قول جایزه یا هر چیز خوب دیگری ندهید. این نوع قولهای قبلی معمولاً باعث شکل گرفتن این ذهنیت در کودک میشود که قرار است او را جای بدی ببریم، چراکه کودک میداند برای رفتن به یک جای خوب مثل پارک جایزه داده نمیشود. اگر در نظر دارید به کودک جایزه دهید بهتر است این کار در صورت همکاری قابل قبول کودک جهت انجام درمان، بعد از کار و بدون اطلاع قبلی انجام شود.
۵) به هیچ عنوان در حضور کودک راجع به خاطرات و تجربیات بد خود از دندانپزشکی صحبت نکنید. برعکس بهتر است با دادن پیامهای مثبت راجع به دندانپزشکی، کودک را به لحاظ روانی آماده رفتن به نزد دندانپزشک کنید.
۶) بهتر است قبل از رفتن به دندانپزشکی کودک استراحت کرده باشد و خسته نباشد. خستگی و بیحوصلگی کودک، معمولا منجر به عدم همکاری کودک با دندانپزشک یا به خواب رفتن او روی صندلی دندانپزشکی میشود و انجام یک درمان خوب و باکیفیت توسط دندانپزشک را دشوار میکند.
۷) از بکاربردن کلماتی چون آمپول، سوزن، مته و خون که در کودک ترس و اضطراب ایجاد میکند، خودداری کنید.
۸) قبل از آشنا شدن کودک با محیط پراسترس دندانپزشکی، برای شروع درمان کودکتان عجله نکنید. برای ایجاد آمادگی ذهنی و روانی در کودک و اعتماد او به دندانپزشک، صرف وقت لازم است. به همین خاطر بهتر است بعد از معاینه اولیه، درمان کودک با کارهای سادهای چون برساژ و فلورایدتراپی (تمیز کردن دندانهای کودک با مسواک برقی و زدن ژل فلوراید بر روی دندانها) و فیشور سیلانت (شیارپوش) شروع شود و وقتی اعتماد کودک جلب شد و یاد گرفت در محیط دندانپزشکی چگونه باید رفتار کند، کارهای پیچیدهتری چون درمان پالپ (عصبکشی) و روکش دندانها انجام شود. شروع کار با یک درمان سخت و پراسترس مثل کشیدن دندان، معمولاً منجر به ایجاد ترس شدید کودک از دندانپزشکی میشود که ممکن است اثرات منفی آن تا بزرگسالی ادامه پیدا کند.
۹) نگران انجام تزریق بیحسی دندان کودکتان نباشد. حین تزریق با کودک صحبت نکنید و کاملاً طبیعی رفتار کنید. هرچند تزریق بیحسی، شایعترین عامل ترس کودک از دندانپزشکی است، دندانپزشک و کارکنان دندانپزشکی از روشهای کاهش ناراحتی و درد کودک حین تزریق آگاهی دارند و در این زمینه آموزش کافی دیدهاند. انجام برخی تکنیکها از جمله کاربرد ژلهای بیحس کننده مخاط قبل از ورود سوزن، تعریف کردن یک داستان خیالی حین تزریق و پرت کردن حواس کودک از این طریق، انجام تزریق در وضعیتی که سرنگ در دید کودک نیست و ایجاد برخی حرکات مالشی در ناحیه تزریق توسط دندانپزشک کمک میکند دندان کودک براحتی و حتی بدون اینکه خود او متوجه شود، بیحس شود. ________________________________________
چطور از پوسیدگی دندان پیشگری کنیم: به پلاک فرصت ندهید! دندانها را خمیردندان فلوراید مسواک بزنید و روزی یک بار نخ بکشید. اگر درمان فیشور سیلانت به محض درآمدن دندانهای دائمی انجام شود، کمک قابل توجهی به جلوگیری از پوسیدگی دندان خواهد کرد. سالمندان دچار مشکل خشکی دهان باید به طور مرتب تحت فلوراید درمانی قرار بگیرند و از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنند.
لثهبهداشت دهان برای انجام نقش پیشگیرانه خود باید دقیق و کامل باشد. تمیز کردن نه تنها سطح دهان بلکه فضاهای بین دندانها و زیر خط لثه هم مهم می باشد.
از عوامل و نشانه های بیماری لثه آگاه باشید بیماری لثه از نظر شدت دسته بندی می شود و التهاب لثه (ژینجیویت) از نظر شدت معتدل ترین است. التهاب لثه به سادگی قابل درمان است و از بیماریهای لثه قابل برگشت است. اما اگر درمان نشود، التهاب لثه منجر به بیماری پریودانتیس می گردد. معمولترین علت التهاب لثه ،بهداشت دهانی بد وتجمع پلاک میکروبی است ،تجمع پلاک میکروبی در صورتی که به موقع توسط لوازم بهداشت دهان حذف نگردد منجر به ایجاد جرم در دندانها می گرددکه نیاز به حذف فیزیکی توسط دندانپزشک دارد .
عوامل متعددی وجود دارد که می تواند فرد را در معرض ابتلا به التهاب لثه قرار دهد. برخی از این عوامل به شرح زیر می باشند: • بهداشت نامناسب دهان • تغذیه بد • کشیدن سیگار • سالمندی • عوامل ژنتیکی • تغییرات هورمونی • برخی از داروها • استرس • عفونتهای ویروسی و قارچی • بیماریهایی نظیر دیابت • بیماریهایی که مصونیت فرد را کاهش می دهند • بارداری • درمانهای ارتودنسی
میزان بروز بیماری لثه بالا می باشدکه این موضوع اهمیت تشخیص علائم اولیه بیماری لثه را قبل از پیشرفت و تبدیل شدن به پریودنتیت و متعاقبا تخریب استخوان از دست دادن دندان می باشد خاطر نشان می کند. شما مسئول حفظ روزانه دندانها هستید و دندان پزشک شما وظیفه بررسی دقیق دندانها و لثه های شما را بر عهده دارد تا هر گونه تغییرات که باعث نگرانی شما شوند را شناسایی کند. اگرالتهاب لثه داشته باشید علائم هشدار اولیه ممکن است شناسایی نشوند. اما مراجعات منظم به دندان پزشک می تواند بهداشت دهان شما را تحت کنترل داشته باشد. التهاب لثه قابل برگشت است، به همین خاطر شناسایی اولیه همراه با درمان توسط دندان پزشک و مراقبت دهانی خوب در منزل مهم است مسواک کردن مرتب و به روش صحیح، همانگونه که باعث سلامت دندانها میشود، سلامت لثهها را نیز تأمین میکند. برخلاف تصور برخی از مردم که با شروع بیماری لثه و خونریزی از آن در هنگام مسواک کردن، استفاده از مسواک را ترک میکنند، باید گفت در این هنگام مسواک کردن را بایستی با دقت و توجه بیشتری انجام داد. حتی لازم است تعداد دفعات مسواک کردن را بیشتر کرد.معمولا در خیلی ار موارد مسواک کردن صحیح باعث بهبود بیماری لثه میشود همینطور استفاده از نخ دندان در سلامت لثهها بسیار مفید است، زیرا پلاک میکروبی در نواحی بین دندانی تجمع بیشتری دارد و برداشتن آنها توسط نخ دندان، به سالم ماندن لثهها کمک میکند. استفاده از دهان شویه آب نمک ( نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده سرد شده ) همراه با ماساژ لثهها نیز مؤثر میباشد، اگر بر روی دندانها جرم تشکیل شده باشد، لازم است حتماً دندانها جرم گیری شوند.
برخی از مردم جرم گیری را برای مینای دندان مضر میدانند، ولی برخلاف تصور آنها، جرم گیری نه تنها برای دندان ضرری ندارد، بلکه با برداشتن مواد زبر و پلاک میکروبی از سطح دندان، به سلامت لثهها نیز کمک میکند.چه از نظر کیفی و چه از نظر کمی تغذیه و عادتهای غذایی نیز تأثیر زیادی در سلامت لثهها دارد. مصرف میوههای حاوی ویتامین ث و یا فراوردههای دارویی آن با تجویز پزشک به حد مورد نیاز در پیشگیری بیماریهای لثه مؤثر است. مصرف میوههایی مثل سیب ، به و هویج که هنگام خوردن سبب ماساژ لثه و تمیز شدن سطوح بین دندانها میشود نیز کمک بسزایی در پیشگیری از بیماریهای لثه و حتی پوسیدگی دندانها میکند اغلب بیمارانی که از بوی بد دهان خود شکایت دارند، مبتلا به بیماری لثه هستند. این گروه بجای استفاده از خوشبو کنندههای دهان و آدامس و یا دهان شویه، لازم است برای رفع بوی دهان خود و یافتن علت آن به دندانپزشک مراجعه نمایند. چه بسا ممکن است چنین مشکلاتی با یک جرمگیری ساده رفع گردد و جلوی یک بیماری مزمن و خطرناک گرفته شود.
در میان کسانی که از بیماریهای لثه ای و خونریزی ناشی از آن رنج میبرند، گروهی بر این باورند که لثههایشان ضعیف بوده، لذا همواره در پی دارویی برای تقویت لثههایشان هستند در حالی که بهترین راه برای تقویت لثه ، داشتن یک برنامه بهداشت دهان منظم و صحیح است بهم ریختگیهای دندانی و به عبارتی نامنظم بودن و قرار گرفتن دندانها روی هم زمینه را برای ایجاد بیماریهای لثه بسیار مساعد میکند که در اینگونه بیماران باید پس از جرمگیری یا جراحی لثه توسط متخصص ارتودنسی اقدام به ردیف نمودن دندانها گردد تا عامل اصلی بیماری حذف شود، در غیر این صورت مطمئناً بیماری لثه مجدداً عود خواهد نمود. بنابراین اگر بیماری لثه مبوط به جرم دندانها و محدود به بافتهای لثه باشد می توان با انجام جرم گیری کامل بیماری لثه را درمان نمود ولی اگر بیماری لثه گسترش یابد و باعث صدمه استخوان نگه دارنده دندانها شود باید علاوه بر جرم گیری دندانها ،درمان های پیشرفته تر لثه مورد توجه قرار می گیرد.
علاِم التهاب لثه:
باقی ماندن مواد غذایی در میان دندانها قرمزی و التهاب لثه بوی بد دهان و خون ریزی ایجاد عفونت تحلیل استخواندرمان بیماریهای دهان و دندان: اگر مبتلا به نوعی از بیماریهای لثه باشید، باید به یک متخصص بیماریهای لثه (پریودنتیست) مراجعه کنید. بیماریهای لثه ممکن است باعث جدا شدن لثه از دندانها یا تحلیل رفتن لثه شود. این بیماریها باعث میشوند لابهلای فضاهای خالی پر از باکتریهای تولیدکنندهی بوی بد دهان شود و بعضی اوقات این باکتریها فقط توسط فرد متخصص از بین خواهند رفت. گاهی هم ممکن است دندانپزشک به شما توصیه کند یک دندان معیوب که عامل تجمع باکتریها و ایجاد بو شده را بکشید یا آن را ترمیم کنید.
برای کاهش یا جلوگیری از بوی بد دهان این موارد را رعایت کنید: شستشو دهان با آب بعد از هر وعدهی غذایی، شب قبل از خواب و صبح بلافاصله بعد از بیدار شدن با خمیردندان حاوی فلوراید دندانها را مسواک بزنید ( دو بار در روز)
حداقل یکبار در روز از نخ دندان استفاده کنید: نخ دندان باعث میشود ذرات غذا و پلاکهای به جا مانده لابهلای دندانها از بین بروند و بوی بد دهان کمتر شود.
زبانتان را هم مسواک بزنید: زبان شما محل تجمع باکتریهاست؛ بنابراین مسواک زدن زبان میتواند بوی بد دهان را کم کند. افرادی که اصطلاحا زبانشان بار دارد مثل سیگاریها یا کسانی که دچار بیماری خشکی دهان هستند، تجمع باکتریها در زبانشان شدیدتر است و باید ازمسواک های مخصوص زبان برای تمیز کردن زبانشان استفاده کنند. میتوانید از مسواکهایی هم استفاده کنید که قسمت مخصوص تمیز کردن زبان دارند.
دندان مصنوعی یا اجسام خارجی را که در دهان استفاده میکنید تمیز کنید: اگر از دندان مصنوعی یا پلاکهای اصلاح فک و دندان استفاده میکنید یا مجبور به استفاده از گاردهای مخصوص دندان هستید، حتما قبل از گذاشتن خوب تمیزشان کنید و بعد از غذا خوردن هم آنها را خوب بشویید.
جلوگیری از خشکی دهان: برای آنکه دهان به اندازهی کافی مرطوب باشد از سیگار کشیدن اجتناب کنید، به جای خوردن قهوه، نوشیدنیهای غیرالکلی و الکل که به خشک شدن دهان منجر میشوند، آب زیاد بنوشید. برای تحریک ترشح بزاق، آدامس بدون قند بجوید یا آبنباتهای رژیمی بمکید. اگر خشکی دهانتان مزمن یا شدید است به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید، آنها با دارو یا آمادهسازی بزاق مصنوعی به شما کمک خواهند کرد.
رژیم غذایی: همانطور که پیش از این هم گفته شد مواد غذایی مصرفی شما در ایجاد بوی دهان مؤثر هستند، پس اگر میخواهید دهانتان بوی بدی ندهد از خوردن سیر و پیاز اجتناب کنید. حواستان باشد خوردن زیاد خوراکیهای شیرین هم میتواند با بوی بد دهان مرتبط باشد.
مرتب مسواک خود را عوض کنید: وقتی مسواکتان تغییر حالت داد یا ساییده شد آن را دور بیندازید. تقریبا هر سه یا چهارماه یکبار مسواک جدیدی بگیرید که موهایی با زبری ملایم دارد.
آفت دهان چیست؟
آفت دهانی درواقع زخمی سطحی، کوچک و خوشخیم است که معمولا در بافت نرم داخل دهان یا لبها، زیر زبان و روی غشاء لثه ایجاد میشود. آفت دهان را زخم آفتی هم میگویند. اغلب اندازهی این نوع زخم از یک سانتیمتر تجاوز نمیکند.
آفت دهان معمولا زخمی گرد یا بیضی شکل، سفید یا زردرنگ است که دورتادور آن قرمز شده باشد. ممکن است مدت کوتاهی پیش از آنکه دچار آفت دهانی شوید، محیط دهانتان دچار سوزش یا خارش شود. از طرفی، باید بدانید که آفت دهانی برخلاف تاولهایی که در اثر تب شدید در دهان ایجاد میشود یا زخمهای با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال، هرگز خارج از دهان ایجاد نشده و به هیچوجه مسری نیستند. با اینحال، این نوع زخم میتواند بسیار دردناک باشد یا بسوزد؛ بهویژه هنگام غذاخوردن یا صحبتکردن.
انواع آفت دهان و علائم آنها
. آفت دهانی کوچک
• شایعترین نوع آفت دهان است؛ • معمولا کوچک، بیضی شکل با لبههای قرمزرنگ است؛ • میتواند بسیار دردناک باشد؛ بهویژه در هنگام خوردن؛ • در عرض یک تا دو هفته بدون آنکه اثری از زخم آن برجای بماند، بهبود مییابد.
۲. آفت دهانی بزرگ
• به اندازهی آفت دهانی کوچک شایع نیست؛ • در این نوع آفت، معمولا زخمها مرز مشخصی دارند، اما اگر خیلی بزرگ باشند، میتوانند لبههای نامنظم و غیرعادی داشته باشند؛ • از زخمهای کوچک، عمیقتر و بزرگتر هستند؛ • میتوانند بسیار دردناک باشند؛ • درمان آن ممکن است تا شش هفته طول بکشد و جای زخمش ممکن است، باقی بماند. ۳. آفت دهانی شبه تبخال (هرپتیفرم Herpetiform ) • این نوع آفت دهان معمولا رایج نیست و بیشتر در افراد مسن رخ میدهد؛ • این نوع آفتها معمولا کوچک هستند، اما بهصورت خوشهای از ۱۰ تا ۱۰۰ زخم خیلی کوچک ظاهر میشوند. گاهیاوقات هم ممکن است این نوع آفت بهصورت یک زخم بزرگ با لبههای نامنظم بروز کند؛ • معمولا جای زخم این نوع آفت نمیماند و در عرض یک تا دو هفته بهبود مییابد. بهطور کلی سندرم آفت دهان ممکن است علائم رایجی مانند موارد زیر را نیز داشته باشد: • تب؛ • ناراحتیهای عمومی و ناخوشایند؛ • تورم غدد لنفاوی
دلایل بهوجودآمدن آفت دهان
علت دقیق بهوجودآمدن آفت دهان، هنوز بهدرستی شناخته نشده است، اما آنچه مشخص است این است که عوامل متعددی میتواند باعث بروز آفت دهان شود. گازگرفتن ناگهانی لب یا گونه از داخل، حساسیت غذایی (غذاهای تند، اسیدی یا حاوی گلوتن)، تمیزکردن بیشازحد معمول دندانها، آسیب هنگام درمانهای دهان و دندان، استفاده از خمیردندان یا دهانشویههای دارای لوریل سولفات سدیم، استرس، تغییرات هورمونی یا وجود باکتری موسوم به «هلیکوباکتر پیلوری» (همان باکتری که عامل زخمهای پپتیک است)، همهی اینها میتوانند باعث ایجاد آفت دهانی شوند. از طرفی اعتقاد بر این است که کمبود ویتامینهای گروه ب، روی، فولات (اسیدفولیک) و آهن میتوانند به ایجاد و پیشرفت آفت دهان کمک کند. • آفت دهان ممکن است زمانیکه شما دچار شرایط بدنی خاص یا بیماری هستید، بروز کند.
شرایطی مثل:
• ویروسهای تضعیف کنندهی سیستم ایمنی بدن مثل ویروس ایدز(HIV)؛ • بیماری «سلیاک»، بیماری خودایمنی که جنبهی ژنتیکی دارد و در این بیماری در اثر مصرف «گلوتن» رودهی کوچک دچار آسیب میشود. در دنیا از هر ۱۰۰ نفر یک نفر ممکن است به این مشکل دچار شود؛ • «کولیت زخمی» یا «کولیت اولسروز»، بیماری کرون یا دیگر مشکلات روده؛ • بیماری بهجت (Behcet’s disease) نوعی بیماری نادر، مزمن و التهابی با منشاء ناشناخته است که موجب التهاب در سراسر بدن از جمله محیط دهان میشود. روشهای طبیعی و خانگی درمان آفت دهان همانطور که پیش از این هم اشاره شد، اغلب آفتهای دهانی بسیار کوچک هستند و معمولا خودبهخود در عرض یک یا دو هفته برطرف میشوند، اما حتی آفتهای دهانی بسیار کوچک هم معمولا هفت تا ده روز طول میکشد تا از بین بروند و دردشان در تمام این مدت فرد مبتلا را آزار خواهد داد. خوشبختانه روشهای طبیعی زیادی برای کاهش درد آفت دهان و بهبود سریعتر آن وجود دارد. ما سعی میکنیم این روشهای درمانی طبیعی و خانگی را به شما معرفی کنیم:
۱. یخ وقتی دچار آفت دهان میشوید، مکیدن مکعبهای کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم میشود. سردی یخ، جریان خونرسانی به آفت دهان را کاهش میدهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر میشود.
۲. به خوراکیهایی که میخورید، دقت کنید
غذاهای سفت و خشک (مثل نان تست یا تهدیگهای سفت) که ممکن است دهانتان را زخم کند، غذاهای تند و تحریککننده و موادغذایی اسیدی (مثل آبپرتقال) که التهاب را بیشتر میکند، نخورید. مصرف هرکدام از این نوع موادغذایی میتواند باعث شود آفت دهانی دردناکی را تجربه کنید.
۳٫مکملهای ویتامین B براساس مطالعات انجام شده، مصرف مکمل زیرزبانی ویتامین B۱۲، حتی در افرادی که با کمبود این ویتامین مواجه نیستند، مانع از بازگشت مجدد آفت دهانی میشود. مقدار ۱۰۰۰میکروگرم (۱میلیگرم) ویتامین B۱۲ که دوبار در روز به مدت ۶ماه مصرف شود، مفید بوده است. از طرفی، مصرف مکملهای گروه ویتامین B؛ ۳۰۰میلیگرم ویتامین B۱؛ ۲۰میلیگرم ویتامین B۲؛ ۱۵۰میلیگرم ویتامین B۶ نیز بهخصوص در افرادی که با کمبود ویتامین (B۱) مواجه هستند، میتواند کمککننده باشد؛ زیرا کمبود این ویتامین با خطر افزایش ابتلا به آفت دهان مرتبط است.
۴. مصرف مکملهای آهن درصورت تشخیص کمبود آهن در رژیمغذایی فرد، مصرف این مکملها با نظر پزشک، میتواند کمککننده باشد.
۵. ماست مصرف ماست پروبیوتیک با کیفیت، برای آفت دهان بسیار مفید است. پروبیوتیک مانند یک صافی عمل میکند و فقط به باکتریهای مناسب اجازهی حضور در دهان میدهد. اینکار باعث آرامترشدن زخم و بهبود آفت دهان میشود. ازطرفی، نرمی و خنکی ماست به کمترشدن درد ناشی از آفت کمک میکند.
۶. شیرینبیان مطالعات نشان میدهد افرادی که دچار آفت دهان بوده و روزی ۴بار از دهانشویهی شیرینبیان استفاده کردهاند، درد کمتری را تجربه میکنند. تقریبا بین ۵۰ تا ۷۵ درصد این افراد همان روز اول علائم بهبودی را مشاهده کردهاند و طی سه روز بعد تقریبا بهیود کامل یافتهاند. برای تهیهی این دهانشویه، نصف قاشق چایخوری عصارهی شیرینبیان را با ۱/۴ فنجان آب گرم مخلوط کرده و ۴ مرتبه در روز دهانتان را با این دهانشویه بشویید. خوردن یک تا دو عدد قرص شیرینبیان ۲۰۰ میلیگرمی در روز، به کاهش درد کمک میکند. از چای کیسهای شیرینبیان که در بازار موجود است، استفاده کنید. یک چای کیسهای شیرینبیان را ۱۰ دقیقه روی آفت دهان قرار دهید، حتما نتیجهی مثبتی خواهید گرفت.
۷. سرکه سیب سرکهی سیب و آب گرم را با هم مخلوط کنید و از آن بهعنوان یک دهانشویهی روزانه برای ناپدیدشدن آفت دهان بهرهمند شوید. سرکهی سیب حاوی اسید استیک است که میتواند باکتریهای خطرناک و بد را از بین ببرد و درعینحال رشد باکتریهای مفید و خوب را افزایش دهد. این دهانشویهی کاملا دردسترس، بهعنوان یک آنتیبیوتیک طبیعی میتواند برای آفت دهان بسیار پرکاربرد باشد.
۸. آب اکسیژنه نگران نباشید هر چند نام آب اکسیژنه و بهکاربردن آن در محیط دهان ممکن است، شما را بترساند، اما اگر آباکسیژنه و آب را با هم مخلوط کنید و با یک گوشپاککن این محلول را روی آفت دهان بمالید، بسیار مفید است. اگر ۱/۴فنجان آباکسیژنه، ۱/۴فنجان آب، ۱قاشق چایخوری جوششیرین و نمک را با هم مخلوط کنید، محلولی که بهدست میآید یک دهانشویهی قویتر برای بهبود آفت دهان خواهد بود. دقت کنید که تا یک ساعت بعد از استفاده از این محلول برای آنکه جواب بهتری بگیرید و همچنین مشکلی هم نداشته باشید، چیزی نخورید و ننوشید.
۹. چای یکی از بهترین گیاهانی که میتوانید برای تسکین درد آفت دهان از آن استفاده کنید، چای سیاه است. پس اگر دچار آفت دهان شدید، چای کیسهای را مستقیم روی آفت دهان قرار دهید تا دردتان آرام شود. میتوانید چای سردشده را نیز بهعنوان دهانشویه غرغره کنید. «تانن» موجود در چای تأثیر مثبتی برای التیام آفت دهان دارد.
۱۰. موادغذایی فاقد گلوتن با توجه به مواردی که دربارهی علل بروز آفت دهان پیشتر به آن اشاره کردیم؛ اگر جزو کسانی هستید که فکر میکنید زیاد دچار آفت دهان میشوید و دلیلش این است که بدن شما نمیتواند گلوتن را تحمل کند، بهتر از پزشکتان بخواهید برای شما تست بیماری سلیاک تجویز کند تا منشأ واقعی مشکل شما مشخص شود. اگر واقعا با گلوتن مشکل داشته باشید مصرف مواد غذایی فاقد گلوتن میتواند سیستم دفاعی بدنتان در برابر بروز آفت دهان را تقویت کند.
۱۱. مکمل زینک(روی) کمبود روی میتواند با آفت دهان مرتبط باشد. بنابراین مصرف مکمل روی میتواند مشکل را حل کند. اما باید یادتان باشد؛ مصرف طولانیمدت قرص زینک باید حتما تحت نظر پزشک باشد. آزمایشات اولیهی انجام شده در این زمینه نشان میدهد: مصرف روزانهی مکملهای حاوی ۱۵۰ میلیگرم روی، تعداد دفعات آفتزدن را از ۵۰ درصد به ۱۰۰ درصد کاهش میدهد. افراد مورد آزمایش قرار گرفته که دارای کمبود روی بودند، با انجام این تست پیشرفت قابل توجهی در بهبود آفت دهان تجربه کردند. مصرف یک مکمل روی خوب و با کیفیت یک یا دو بار در روز یکی از آسانترین راههای کمک به بهبود آفت دهان محسوب میشود.
۱۲. اجتناب از مصرف سدیم لاریل سولفات سعی کنید خمیردندانها و دهانشویههای حاوی «سدیم لاریل سولفات» را بهطور کامل کنار بگذارید. این نوع مواد به ایجاد و تکرار آفت دهان کمک میکند. در همین زمینه مطالعهای در کشور نروژ انجام شده که نشان میدهد: «سدیم لاریل سولفات» اثراتی برلایههای اساسی غشاء داخلی دهان دارد که موجب شیوع مجدد آفت دهان در فرد مبتلا میشود.
۱۳. جوششیرین از آنجا که جوششیرین مادهای قلیایی است، اسیدهایی را که باعث ایجاد درد و سوزش در هنگام آفت دهان میشوند، خنثی میکند. از طرفی،جوششیرین با از بینبردن باکتریها، موجب بهبود سریعتر آفت دهان میشود. یک قاشق چایخوری جوششیرین را در نصف لیوان آب گرم حل کنید و دهانتان را با این محلول بشویید.
۱۴. آلوئه ورا از آنجاییکه مادهی ژلهای درون برگهای آلوورا، به تسکین درد و بهبود زخمها کمک میکند، بهعنوان گیاه کمکهای اولیه شناخته میشود. با یک گوشپاککن آفت دهان و محیط اطراف آن را خشک کنید، سپس برگ آلوورا را برش داده و ژل آلوورا را مستقیما روی آفت دهان بگذارید و هر چندبار که لازم است این کار را تکرار کنید.
۱۵. شیرمنیزیم( منیزیم هیدروکسید) مقدار کمی از این مایع شیری رنگ، ملین و آنتیاسید را بردارید و دهانتان را با آن بشویید، آن وقت میبیند که چگونه خواص آنتیاکسیدانی منگنز، اسیدهایی را که دلیل سوزش آفت دهان هستند، خنثی میکند. حتی میتوانید این ماده را مستقیم توسط یک گوشپاککن ۳تا ۴ بار در روز روی آفت دهان بمالید. ترکیب دیگری که حتی میتواند تأثیر بیشتری هم داشته باشد، مخلوط یک قاشق چایخوری شیرمنیزیم و مادهی ضدآلرژی «دیفن هیدرامین» است.
۱۶. مریم گلی مریمگلی گیاهی است که ویروس و باکتریها را میکشد و التهاب را کم میکند. دو قاشق چایخوری مریمگلیِ خشک را در یک فنجان آبجوش خیس کنید و بگذارید سرد شود. از این محلول میتوانید بهعنوان دهانشویه ۲تا ۳ بار در روز استفاده کنید. حواستان باشد حتما محلول به خوبی آفت دهان را شستشو دهد.
۱۷. آنتیاسیدها استفاده از قرصهایی جویدنی مثل «پپتوبیسمول» (بیسموت ساب سیترات Pepto-Bismol)، «تامس» (Tums) و «رولایدز» (Rolaids) چه زمانی که جویده شود و چه زمانی که روی آفت قرار میگیرد، تازمانیکه کاملا حل شود، میتواند کمککننده باشد. درد و سوزش آفت دهان ناشی از اسیدها و آنزیمهای گوارشی است که روی بافت دهان تأثیر میگذارد، پس استفاده از این قرصهای آنتی اسیدی مؤثر است، البته باید توجه داشته باشید که میزان مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد.
۱۸. آبنمک این محلول ساده و دردسترس که بسیار پرکاربرد است، برای بهبود آفت دهان هم میتواند بسیار مؤثر باشد. ۳۰ ثانیه شستشوی دهان با محلول آب نمک با بالابردن غلظت کلرید سدیم و جمعکردن آب غشاء اطراف آفت دهان به بهبود آبسهها و زخمهای بازی مثل آفت دهان کمک میکند.
لوکوپلاکی یک ضایعهٔ سفید رنگ است که مخاط دهان را درگیر میکند و با کشش از بین نمیرود و معمولاً در کنارههای زبان بصورت خطوط سفید دیده میشود. اگر این تکه ها برای مدت طولانی وجود داشت و یا تغییرات دیگری را در دهان خود احساس کردید برای معاینه شدن می توانید به دندانپزشک مراجعه کنید.
در این وضعیت بخش هایی از زبان آسیب می بیند و برجستگی های کوچکی بر روی زبان ایجاد می شود .با آسیب دیدن تدریجی زبان ظاهر زبان شکلی به صورت نقشه پیدا می کند .سایز و اندازه این برجستگی ها تغییر می کند .معمولا به درمان خاصی نیاز ندارد اما در صورتی که بهبودی طولانی شد می توانید به پزشک مراجعه کنید از دارهای ضد درد و ضد التهاب کمک بگیرید .
برخی افراد موقع دنداندرد، قرص آسپیرین را روی آن قرار می دهند که این کار غلط است، زیرا اسید موجود در آسپیرین، بافت نرم لثه یا گونه را می سوزاند و زخمی کند. پس برای آرام کردن درد دندان، بهتر است آسپیرین را ببلعید. سوختگی های ساده بعد از دو هفته بهبود می یابند.
آیا شما تا به حال بعد از کار دندان پزشکی، لکه های آبی-خاکستری در بخش نرم دهانتان (روی لثه یا داخل گونه) دیده اید؟ این لکه ها به نام خالکوبی آمالگام خوانده می شود. آمالگام ماده ای است که برای پرکردن دندان استفاده می شود. نقره موجود در ماده آمالگام، وارد بافت نرم دهانی می شود و به نظر می رسد که یک خالکوبی در دهان ایجاد شده است.
این خالکوبی خطری ندارد، اما اگر لکه آبی- خاکستری زیاد شود و تغییر رنگ دهد، دیگر خالکوبی آمالگام نیست و بهتر است نزد دندانپزشک بروید. زروستومیا زروستوميا احساس خشكي دهان مي باشد.ميزان و خامت آن مي تواند از يك كاهش موقتي جريان بزاق در دهان كه بسيار رايج نيز هست شروع شده تا فقدان دائمي بزاق در دهان.افراد معمولا زماني كه ترشح بزاق آنها به حدود نصف ميزان طبيعي آن مي رسد.احساس خشكي دهان مي كنند.اين كاهش جريان بزاق نتيجه كاهش عملكرد غدد بزاقي مي باشد.غدد جريان خود را از خون در گردش تامين كرده و به داخل دهان ترشح مي كنند.تداخل در خون رساني به غدد،خسارت به عملكرد ترشح آن و يا افزايش/كاهش عوامل محرك مي تواند به كاهش توليد بزاق منجر شود.خطرات احتمالي به دليل فقدان ترشح بزاق يكي از مشكلات ويژه اي كه بيمار زروستوميك با آن روبروست پوسيدگي دندان است.بزاق مهم ترين عامل طبيعي تدافعي دهان در برابر پوسيدگي مي باشد.كاهش طولاني مدت در ميزان ترشح بزاق مي تواند به موارد زير منجر شود: افزايش پوسيدگي اختلال در جويدن و بلعيدن زخم شدن دهان افزايش خطر ابتلا به عفونت ناراحتي هاي فيزيكي،اختلالات رواني و سر خوردگي هاي اجتماعي كنترل زروستوميا كنترل شامل استفاده از جايگزين هاي بزاق و محركين ترشح بزاق مي باشد.بيماران با ميزان كم و يا بدون بافت غدد بزاقي نيازمند جايگزين هاي بزاق مي باشند. براي بيماران با فعاليت غددي اندك،محرك هاي چشايي مانند شيريني و ترشي ترشح بزاق را زياد مي كند.با اين حال برخي مطالعات نشان داده است كه جويدن آدامس جريان بزاق را در ميان بيماران مبتلا به زروستوميا با انواع اتيولوژي تا هفت برابر افزايش مي دهد. و باعث رهايي از علائم و حفاظت از عواقب كيلينيكي مي شود.در واقع جويدن آدامس بدون قند نشان داده است كه روش مداواي ترجيح داده شده براي زروستوميا در نزد متخصصين مي باشد.
مراقب چه چيزهايي باشيم؟ افزايش پوسيدگي دندان هابه ويژه در نواحي سرويكال،پروكسيمال،و ريشه ها قاچ خوردن و فرو رفتگي هاي زبان كف كردن بزاق زخم شدن موكوس دهاني-كه مي تواند مات و نازك بوده و شفافيت خود را از دست داده باشد. عدم جريان بزاق در كف دهان ايجاد عفونت هاي قارچي چسبيدن آينه معاينه يا ساير ابزار به بافت هاي نرم چه چيزي باعث زروستوميا مي شود؟ زروستوميا بسيار رايج است.مي تواند در هر زماني و به دلايل گوناگوني اتفاق بيفتد.مطالعات نشان داده اند كه از هر ٤ نفر،١نفر از خشكي دهان شكايت دارد،اين مي تواند موقتا و به دليل از دست دادن آب،اضطراب و يا عفونت حاد مانند اوريون باشد. همچنين مي تواند نتيجه پرتو درماني براي سرطان بوده و يا نشانه وجود بيماريهاي سيستميك مانند موارد زير باشد: شرايط روماتوئيد مانند سندروم شوگرن اختلالات آندوكرين مانند ديابت قندي اختلالات عصبي مانند پاركينسون اختلالات عملكرد در سيستم ايمني مانند HIV\AIDS با اين حال زروستوميا بيش از هر چيز به عنوان اثر جانبي دارو درماني ظاهر مي شود.بيش از ٤٠٠ داروي رايج وجود دارد كه باعث خشكي دهان شده و كاهش عملكرد غدد بزاقي را افزايش مي دهد كه شامل: آنالژيك ها آنتي هيستامين ها هايپر تنسيوها ضد افسردگي ها ضد اضطراب ها ديورتيك ها دارو هاي ضد اشتها
از اینکه مجموعه ی ما را جهت درمان فرزندان دلبندتان انتخاب نموده اید متشکریم و برای هر چه بهتر و کامل تر شدن روند درمان کودکتان خواهشمندیم قبل از اولین مراجعه موارد زیر را مطالعه و در هنگام درمان کودکتان ،مدنظر داشته باشید.تا کودکتان راحت تر و با آرامش بیشتری در جلسات درمان دندانپزشکی حاضر گردد.
۱.حضور والدین در اولین جلسه معاینه جهت اطلاع از طرح درمان ارائه شده ضروری می باشد.
۲.خواهشمند است راس ساعت مقرر شده حضور یابید تا ضمن حفظ نظم از معطل شدن خود و کودکتان جلوگیری به عمل آید.زیرا خستگی کودک شما باعث کاهش میزان همکاری وی با دندانپزشک خواهد شد.البته سعی بر این است در حداقل مدت زمان انتظار،کودک دلبند شما معاینه و درمان شود اما متاسفانه با توجه به تراکم بیماران و درمان های اورژانس پیش بینی نشده ممکن است مدت انتظار طولانی شود،
به همین جهت فضایی مجزا برای نقاشی و تماشای کارتون های جذاب برای این عزیزان تعبیه شده که کودکان عزیز گذشت زمان را حس نکرده و ارتباط بهتری با محیط بر قرار کنند.
۳.قبل از شروع درمان ، به دقت به طرح درمان و مراحل درمانی ارائه شده توسط دندانپزشک گوش فرا دهید.درمان بایستی با آگاهی کامل و رضایت شما انجام پذیرد،در غیر این صورت روند درمان به نحو مطلوب انجام نخواهد شد.
۴.پس از درمان توصیه های دندانپزشک معالج را به دقت گوش داده و درخصوص کودکتان به آن عمل نمایید.
۵.جهت اولین مراجعه به دندانپزشک منتظر ایجاد درد در دندانهای کودکتان نباشید مراجعات منظم باعث میشود ضمن آشنایی بیشتر کودک با محیط مطب و کارکنان آن قبل از ایجاد پوسیدگی ، درد و آبسه، کودک تجربیات خوشایندی از دندانپزشکی به دست آورد و در جلسات درمانی احتمالی آینده راحت تر مراجعه کند.
۶.پاسخ سوالات و نگرانی های کودک راجع به دندانپزشکی را به دندانپزشک محول کنید و از دروغ گفتن و ارائه پاسخ های که باعث تشویش بیشتر کودک میشود خودداری کنید.دندانپزشکان کودکان به خوبی میدانند چگونه با به کار بردن کلمات مناسب و در سطح درک کودک، به سوالاتش پاسخ دهند و نگرانی های اورا برطرف کنند.
۷.هیچ گاه کودکتان را به عنوان تنبیه یا تهدید به دندان پزشکی نیاورید.
۸.قبل از رفتن به دندانپزشکی از دادن قول جایزه و هرچیزخوب دیگری که باعث شکل گرفتن نوعی رشوه گیری در کودک میشود خودداری نماید زیرا این احساس که برای اقدامی بسیار مهم و جدی و سخت به دندانپزشکی مراجعه میکند باعث ایجاد اضطراب بیشتر و همکاری کمتر کودک میگردد.
۹.در بین جلسات درمانی با تقویت ذهنی و عاطفی کودک نسبت به خاطره ی ملاقات خود با دندانپزشک باعث تسهیل هر چه بیشتر روند درمان شوید و با دادن پیام های مثبت در مورد خاطرات و تجربیات دندانپزشکی خود کودک را به لحاظ روانی آماده ی رفتن به نزد دندانپزشک کنید و به هیچ عنوان در حضور کودک راجع به خاطرات و تجربیات بد خود از دندانپزشکی که باعث بروز ترس،اضطراب و نگرانی در کودک میگردد، صحبت نکنید. از به کار بردن کلماتی چون آمپول،سوزن،مته و خون در کودک ایجاد ترس و اضطراب میکند،خودداری نمایید.
۱۰. بهتر است قبل از رفتن به دندانپزشکی کودک استراحت کرده باشد.خستگی و بی حوصلگی کودک معمولا منجر به عدم همکاری کودک با دندانپزشک میگردد.
۱۱.جهت ایجاد آمادگی ذهنی و روانی در کودک و اعتماد او به دندانپزشک صرف وقت لازم است.قبل از آشنا شدن کودک با محیط پر استرس دندانپزشکی، برای شروع درمان کودکتان عجله نکنید.به همین خاطر بهتر است در اولین جلسه صرفا به معاینه اولیه و آشنایی کودک با محیط درمان بسنده شود و سپس در جلسه ی بعد درمان کودک با کارهای ساده ای چون بروساژوفلورایدتراپی شروع شود. وقتی اعتماد کودک جلب شد و یاد گرفت در محیط دندانپزشکی چگونه باید رفتار کند، درمان های پیچیده تری نظیر ترمیم،عصب کشی و روکش دندانها انجام میشود.شروع کار با یک درمان سخت و پر استرس مثل کشیدن دندان معمولا منجر به ایجاد ترس شدید کودک از دندانپزشکی میشود که ممکن است اثرات منفی آن تا بزرگسالی ادامه پیدا کند.
۱۲.هر چند تزریق بی حسی،شایع ترین عامل ترس کودک از دندانپزشکی است.دندانپزشک کودکان و کارکنان دندانپزشکی از روش های کاهش ناراحتی و درد کودک حین تزریق آگاهی دارد و در این زمینه آموزش کافی دیده اند، انجام برخی تکنیک ها از جمله کاربرد ژل های بی حس کننده ی مخاط ،قبل از ورود سوزن و پرت کردن حواس کودک و انجام تزریق در وضعیتی که سرنگ دردید کودک نیست و ایجاد برخی حرکات مالشی در ناحیه تزریق توسط دندانپزشک کمک میکند دندان کودک به راحتی و حتی بدون اینکه خود او متوجه شود بی حس شود.لذا نگران انجام تزریق بی حسی در کودکتان نباشید و حین تزریق با کودک صحبت نکنید. رد صورتی که درمان هایی نظیر کشیدن دندان یا تزریق را مشاهده میکنید حتما احساسات خود را کنترل نمایید زیرا اضطراب و ناراحتی شما کاملا در رفتار کودکتان بروز خواهد کرد.
۱۳.جدا سازی کودک از والدین در بعضی از جلسات درمانی جهت همکاری بهتر کودک جزو روند درمان است وگاها بهتر است جهت ارتباط موثر در حین درمان ،والدین محترم در کنار کودک حضور نداشته باشند.
درصورتی که با نظر دندانپزشک معالج ،مجاز به حضور در کنار کودک خود میباشید لطفا بر روی صندلی مجاور نشسته و از هرگونه صحبت کردن با کودک ، حتی در جهت ترغیب همکاری وی خودداری نمایید.لازم است کودک احساس کند که باید صرفا از توصیه های دندانپزشک خویش تبعیت نماید.این روش سرعت و کیفیت درمان را بالا خواهد برد.
۱۴. در نهایت از اینکه ما را امین و دوست فرزندتان میدانید سپاسگذاریم. آرزو داریم و تعهد می نماییم در پناه پروردگارمان بهترین ، کاملترین و انسانی ترین درمان را برای کودک شما انجام دهیم و یادآور میشویم لحظاتی که شما بیشتر منتظر می مانید ، علتش صرف وقت و دقت بیشتر برای بیماران قبلی است که همین دقت و نهایت توجه را برای فرزند شما نیز انجام خواهیم داد.
مطالب مرتبط:
مطالب مرتبط :
تهران ، پل مدیریت، چهارراه مسجد قدس(تقاطع شهرک غرب و سعادت آباد)، پلاک ۴۵، طبقه دوم ساختمان ساختمان پزشکان و داروخانه شبانهروزی ستاره
شماره تلفن ۱: ۸۸۶۸۱۳۵۲
شماره تلفن ۲: ۸۸۶۸۱۹۷۷
کلیه حقوق این سایت برای دکتر مصطفی محاوری - متخصص دندانپزشکی کودکان ونوجوانان محفوظ می باشد.
طراحی توسط : جهان پردازطب 88104626