در کنار مسواک زدن و استفاده از نخ دندان و رعایت بهداشت دهان و دندان ،استفاده از مواد حاوی فلوراید موترترین راه پیشگیری از ایجاد پوسیدگی های دندانی است .
• قبل از حفره دار شدن دندان پیشرفت پوسیدگی می تواند متوقف شود و یا حتی برگشت کند. • در صورتی که مینا دست نخورده باقی بماند ممکن است دوباره معدنی شدن ضایعات زیر سطحی روی دهد. • خارجی ترین سطح مینا (۱۰-۱۵µm) به علت تماس با فلوراید و مواد معدنی به از دست دادن ساختار معدنی بسیار مقاوم است و بیشترین حذف مواد معدنی در زیر این سطح روی می دهد که منجر به بروز ضایعه اولیه می گردد.
• فلوراید بهترین ابزار پیشگیری برای جلوگیری از ، از دست دادن مواد معدنی در دندانپزشکی است و ارائه فلوراید مناسب از اصول مداخله زودرس است.
۱) افزایش مقاومت ساختار دندان در مقابل حذف مواد معدنی ۲) افزایش روند بازسازی ساختار دندان ۳) کاهش پتانسیل پوسیدگی زایی پلاک دندانی
• فلوراید موجود در بزاق در داخل مینای دندان های جدیداً رویش یافته ترکیب می شود و باعث ایجاد بلوغ مینایی می گردد.
• به عنوان یک ماده ی درمانی موضعی، فلوراید در پیشگیری از پیشرفت ضایعات، توقف و یا حداقل کاهش سرعت پیشرفت یک ضایعه ی فعال و بازسازی ضایعات فعال اولیه مؤثر است و علاوه بر این تشکیل فلوروهیدروکسی آپاتیت را موجب می گردد که مقاومت مینای بازسازی شده ، نسبت به حملات آینده اسیدها را افزایش می دهد. فلوراید موضعی همچنین اثرات ضد میکروبی نیز دارد
برای به دست آوردن این مزایا باید علاوه بر استفاده از خمیر دندان و دهان شو یه های فلوراید دار ،در فواصل زمانی منظم (ترجیحا هر ۴ تا ۶ ماه یکبار)به صورت حر فه ای درمان پیشگیرانه فلوراید تراپی توسط متخصص مربوطه در مطب دندانپزشکی انجام گردد.
شیارهای روی سطوح دندانی یکی از مهمترین محل های پوسیدگی دندانِ می باشد.این شیارها روی سطوح لبی و زبانی و بخصوص روی سطوح جونده مشاهده می شوند شیارها و فرورفتگی های روی سطوح دندان بعلت شکل خاص خود محل تجمع میکروبهای پوسیدگی زا و مواد غذایی مورد نیاز آنها می باشد و با توجه به اینکه تمیز کردن این طوح به آسانی امکان پذیر نیست بروز گسترش پوسیدگی در این محلها بسیار شایع می باشد.
علاوه بر رعایت بهداشت دهانی و کنترل رژیم غذایی یکی از بهترین روشها برای پیشگیری از بروز پوسیدگی فرورفتگی های شیارها استفاده از مواد شیار پوش (فیشور سیلنت) می باشد فیشورسیلت با قرارگیری در مدخل حرارت و شیارها از ورود میکروب و مواد غذایی به داخل آنها جلوگیری نموده و باعث پیشگیری از پوسیدگی در این نواحی می گردد
اکثر افراد بعد از جرمگیری هیچگونه احساس ناراحتی ندارند و یا اگر دارند بسیار کم است، اما شکایتهای شایع پس از جرمگیری شامل موارد زیر است:دردناک بودن لثه ، حساسیت دندانها به سرما و ناراحتی هنگام خوردن غذاهای تند و ادویهدار. برای کاهش مشکلات فوق به توصیههای زیر عمل کنید:
– از خوردن غذاهای ادویهدار برای چند روز بپرهیزید. – دهان خود را با آب نمک ولرم (نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده ولرم) هر ۴ تا ۶ ساعت شستشو دهید. این کار به تسکین درد لثه شما کمک میکند. – بسیار مهم است که برای تکمیل درمان و بهبودی کامل رعایت بهداشت را به صورت دقیق و همانگونه که برای شما توضیح داده شده است، انجام دهید.
– ممکن است دندانهای شما کمی به سرما حساس شوند، این حساسیت پس از جرمگیری شایع و به علت برداشتن جرمها از روی ریشه دندان میباشد. مدت زمان این حساسیت ممکن است از چند روز تا چند هفته (در موارد نادر) به طول بینجامد. برای کاهش این علایم برای چند روز اول، از مصرف نوشیدنیها و غذاهای سرد خودداری کنید. در صورت نیاز میتوانید از خمیر دندانهای ضد حساسیت مانند Sensodyne یا sensikin تا رفع کامل حساسیت استفاده کنید. – به دنبال جرمگیری شما میتوانید انتظار داشته باشید که خونریزی و تورم لثهها بهبود یابد. سطح دندانها صاف و محیط دهان خوشبوتر و دارای طعم بهتر شود. – سلامتی لثههای شما باید با رعایت بهداشت مناسب در منزل حفظ شود. با یک مسواک نرم، حداقل ۲ بار در روز به صورت ملایم مسواک بزنید، مقداری خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن در روزهای اول پس از جرمگیری نشانه روند بهبودی لثه میباشد. پس از جرمگیری تا ۲۴ ساعت از خوردن غذاهای رنگ دار مانند سس قرمز، انواع ادویه، چای، قهوه، نوشابه و … همچنین انواع دخانیات جداً خودداری کنید.
با تجمع تدریجی جرم روی دندانها و لثه و بیتوجهی به این موضوع، مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل میرود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلا لق شده ولی به علت انباشتگی جرم و چسباندن دندانها به هم، بیمار لق شدن آنها را احساس نکرده است، اما بعد از برداشتن جرمها فرد متوجه آن میشود. البته این در مورد همه افرادی که جرمگیری میکنند، صادق نیست. مثلا فردی که دندانهای سالمی دارد بعد از جرمگیری مشکلی نخواهد داشت و اتفاقا از این که بوی بد دهانش از بین رفته و دندانهای تمیزتری دارد، بسیار راضی و خوشحال است.
۱- حتماً سالی یك بار جرم گیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید. ۲- مطمئن باشید كه با دقت در صحیح مسواك زدن ، تشكیل جرم به حداقل خواهد رسید. ۳- اگر موقع مسواك زدن دیدید كه از ناحیه ای از لثه هایتان خون می آید، بدانید كه آن ناحیه دچار مشكل است و به دندانپزشك خود مراجعه كنید. ناحیه ای كه خون می آید بیشتر مسواك بزنید و از خونریزی آن نترسید. مطمئن باشید با خوب مسواك زدن و بیشتر مسواك زدن آن ناحیه خونریزی خیلی كاهش پیدا خواهد كرد . ۴- در صورتی كه جرم زیادی داشتید و بعد از جرم گیری دندانهایتان به سرما و گرما حساس شده زیاد نگران نباشید به مرور رفع خواهد شد. ۵- بعد از جرم گیری حتماً از دهانشویه مناسب استفاده نمایید تا در بهبود زخمهای به جا مانده از جرم موثر افتد. استفاده مداوم از دهانشویه ها زیاد توصیه نمی شود و یك هفته بعد از جرم گیری می توانید استفاده از دهانشویه را قطع نمایید. ۶- هیچ آنتی بیوتیكی قبل و بعد از جرمگیری نیاز نیست. در موارد خاص حتماً دندانپزشكتان تجویز خواهد كرد.
🧏♀️با عمل جرمگیری پلاک و رسوبات تاج و ریشه دندان برداشته می شود رنگ دندان سفید و براق می شود .
🧏♀️سطوح ناصاف ریشه صاف و هموار می شود و این عمل به سلامت لثه کمک می کند .
🧏♀️از تغییر رنگ و تورم لثه جلوگیری می کند .
🧏♀️پیشگیری از احساس طعم بد و بوی بد دهان
🧏♀️پیشگیری از تحلیل لثه .
🧏♀️جلوگیری از تحلیل استخوان و تغییر مکان دندانها.
خیر، جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان مضر میباشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروبهای پوسیدگیزا است. با عمل جرم گیری تعداد این میکروبها در دهان به مراتب کمتر میشود. با برداشته شدن جرم، بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری) این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندانهایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتی که مکانیزم دستگاه جرم گیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمیباشد.
👈علت حساسیت دندان به سرما بعد از جرم گیری چیست؟دندان دارای حس بوده و در ناحیه طوق بسیار حساستر میباشد. وجود جرم بر طوق دندان به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق حرارتی عمل میکند و یا به عبارت دیگر جلوی حس دندان را میگیرد. با برداشته شدن آن بدیهی است که دندان بهتر متوجه تغییرات حرارتی میگردد،
ضمناً بر اثر وجود جرم لثه پرخون و متورم شده و با عمل جرم گیری التهاب آن فروکش میکند لذا مقدار بیشتری از دندان نسبت به حالتی که قبلاً آماس لثه وجود داشته در دهان دیده میشود و این خود باعث احساس بیشتر تغییرات حرارتی میگردد. حساس شدن به سرما را میتوان به احساسی که بدن انسان بعد از استحمام دارد، تشبیه نمود. حساسیت به سرما همیشه و غالباً بوجود نیامده و در صورت ایجاد، گذرا و موقتی بوده و جای هیچگونه نگرانی ندارد.
خیر، با تجمع تدریجی جرم بر دندان، لثه و به دنبال آن مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل میرود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلاً لق شده ولی به علت انباشتگی و یکپارچگی جرم و چسبیده شدن دندانها به هم توسط آن، این حالت درک نشده و یا برداشته شدن جرم کشف میگردد و بیمار آن را منتسب به عمل جرم گیری میداند. یک ضرب المثل میگوید
« جلوی ضرر را از هرکجا بگیری، منفعت است». لق شدن دندان منوط به تحلیل استخوان و انساج نگهدارنده دندان در اثر جرم و پلاک میکروبی است و در همه موارد بخصوص در مراحل اولیه بیماریهای لثه و بافتهای اطراف دندان دیده نمیشود.
خیر، موردی برای بیحس کردن دندان به هنگام جرم گیری وجود ندارد. جرم گیری یا توسط قلمهای دستی و یا با دستگاه صورت میگیرد. نوک قلم دستگاه جرم گیری دارای لرزش و نوساناتی میباشد که با زدن ضربههای بسیار کوتاه بر جرم، آن را پاک میکند و دندان را نمیتراشد، آب دستگاه علاوه بر تمیز کردن و شستشو، دندان را نیز خنک میکند.
بسیاری از اشخاص با یکبار جرم گیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدتها نیازی به جرم گیری مجدد نداشته باشند. بدیهی است که هرگونه کوتاهی در رعایت اصول بهداشت دهان منجر به تجمع دوباره جرم خواهد شد. ضمناً بعضی از بیماران به علت دارا بودن بزاقی با ویژگیهای خاص از نظر میزان ترشح و ترکیب، بسیار مستعد به تشکیل جرم هستند، ضمناً استعداد به بیماریهای لثه در خانوادههایی بیشتر میباشد. در این گروه از بیماران توصیه میگردد جرم گیری در تناوب زمانی کوتاهتری انجام شود.
👈آیا استفاده از خمیر دندانهای ضد جرم مفید میباشد؟خیر، اگر جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نشد برای پاک کردن آن بایستی از دندانپزشکان کمک گرفت، ضمناً خمیر دندانهایی که به عنوان ضد جرم معرفی شدهاند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکههای رسوب نموده بر دندان را که Stain (زنگ) نام دارد، تمیز میکنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمیگردد. این خمیر دندانها، به علت دارا بودن مواد ساینده زیاد، ایجاد خراشهای بسیار ظریف بر سطح دندانها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم میآورند.
مطالب مرتبط:
دندانهای کودکان به مانند بزرگسالان وظایف عمده ای بر عهده دارند که این وظایف بخشی از مراحل رشدی و زندگی کودکان است . دندانهای شیری کودکان ۴ نقش اساسی ؛ تغذیه ، زیبایی ، تکلم و راهنمایی مسیر رویشی دندانهای دائمی را بر عهده دارند.
درصورتی که دندانهای شیری دچار پوسیدگی و بیماری گردند مستقیما بر روی عملکرد وتغذیه و زیبایی کودک وهمچنین دندان های دایمی در آینده تاثیر می گذارد چنانچه دندان کودک دچار پوسیدگی های شدید گردد علاوه بر آنکه وی از تغذیه مناسب و مطلوب محروم میگردد بعلت ظاهر نامناسب دچار کاهش اعتماد به نفس در مواجهه با هم سن وسالان خود خواهد شد زیرا احساس نقص و عدم هماهنگی با سایر کودکان وی را از فعالیت های گروهی و حضور فعال در جمع باز خواهد داشت.
علاوه بر آن از دست دادن زودتر از موقع دندان های شیری میتواند باعث از بین رفتن فضای دندانهای دائمی جایگزین و بسته شدن فضای این دندانها توسط دندانهای مجاور و ایجاد بهم ریختگی دندانی و مشکلات ارتودنسی گردد. در حالی که پیشگیری از بروز بیماری ودرمان های زود هنگام در صورت بروز ضایعه، میتواند از ایجاد این مشکلات و ناراحتی های بعدی کودک جلوگیری نماید.
لکه های سفید، می توانند یکی از اولین علائم پوسیدگی دندان در کودکان باشند. این لکه ها اغلب در امتداد خط لثه ظاهر می شوند و معمولاً کم رنگ هستند. اگر پوسیدگی ادامه یابد ، این نقاط در نهایت به رنگ قهوه ای یا زرد روشن در خواهند آمد.
💚خبر خوب این است که ، در این مرحله که لکه ها هنوز سفید هستند، روند پوسیدگی برگشت پذیر است. در صورت مشاهده این لکه ها روی دندان فرزندتان، به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک شما به احتمال زیاد پس از تمیز کردن پلاک از روی دندان، از موادی مانند وارنیش فلوراید برای برگرداندن روند پوسیدگی استفاده خواهد کرد.
🟢در مطالعه جدیدی که بر روی کودکان ۵ ساله (پیش دبستانی) انجام گرفته، دوعامل زیر به عنوان فاکتورهای مهمی در افزایش پوسیدگی های دندانی معرفی شده است: – كمتر از دو بار مسواك زدن در روز – دشواری رعایت مسواک زدن، زمانی که کودک در مهد حضور دارد بنابراین علاوه بر اینکه والدین در این سن باید توجه بیشتری به مسواک زدن کودک داشته باشند، لازم است که مربیان مهدکودک نیز با توجه ویژه به مسواک زدن کودک در ساعات حضور او در مهدکودک و مدرسه، در اجرای مسواک زدن صحیح برای کودک و نهادینه سازی این رفتار نقش داشته باشند.
نظیر کنترل تغذیه ، بهداشت دهان ودندان و فلوراید تراپی و فیشور سیلنت تراپی باعث میگردند که محیط دهان عاری ازبیماری گردد، و در صورتی که در مراحل ابتدایی بروز پوسیدگی ، درمانهای لازم صورت گیرد کودک از ناراحتی ناشی از درمانهای پیچیده تر رها می شود.
برای مثال درمان فلوراید تراپی که بخشی از روشهای پایه ای پیشگیری در دندانپزشکی کودکان است باعث افزایش استحکام و مقاومت دندان نسبت به بروز پوسیدگی میگردد و در مواقعی که پوسیدگی ایجاد شد از سرعت گسترش آن می کاهد. برای نیل به این منظور باید از ابتدای کودکی نسبت به ویزیت های منظم دوره ای و مراقبتهای پیشگیرانه جهت سلامتی دهان و دندان کودک اقدام نمود.
هدف از مراقبتهای دندانپزشکی کودکان در درجه اول پیشگیری است. ویزیت و درمانهای زودهنگام در کودکان از بروز بسیاری از نارسایی های دهان ودندان از جمله پوسیدگی های زودرس کودکی و بی نظمی های شدید دندانی در دوران دبستان جلوگیری می کند.
چنانچه در مراحل اولیه رویش دندان اطلاعات پیشگیری توسط والدین از دندانپزشک اخذ گردد امکان رعایت بهداشت کودک و کنترل تغذیه مناسب جهت وی بیشتر خواهد بود،همچنین در صورتی که پوسیدگی های زودهنگام در دهان کودک مشاهده گردد درمان ساده تر و کم هزینه تر خواهد بود و با درمانهایی نظیر فلوراید تراپی و شیارپوش (فیشورسیلنت) می توان امید داشتن دندانهای سالم برای کودک را افزایش داد،
❌در غیر اینصورت بروز پوسیدگی های زود هنگام علاوه بر ایجاد ظاهری نازیبا برای کودک باعث ایجاد مشکلات تغذیه ای به علت عدم امکان جویدن مناسب و درد و عفونت در دهان کودک می گردد که سرانجامی جز از دست دادن دندانها و بی نظمی دندانهای دائمی جایگزین شونده را نخواهد داشت.
فرصتی که دندانپزشک برای انجام معاینه زود هنگام و توصیه و مشورت با والدین در زمان کودکی بیمار دارد عنصر کلیدی در رسیدن به اهداف پیشگیری از مشکلات دندان و تداوم سلامت دهان است.
۱. دندان های شیری مهم نیستند: اگرچه دندان های شیری سرانجام می افتند، برای بهداشت دهان کودک بسیار مهم هستند. این دندان ها نه تنها جا را برای رشد صاف دندان های اصلی حفظ می کنند، هم چنین کمک می کنند تا ساختار صورت درست رشد کند و کودک تغذیه درستی داشته باشد و مواد مغذی مناسب را دریافت کند.
۲. خرابی دندان های شیری مهم نیست: شاید شنیده باشید که دندان های بچه های کم سن اصلا خراب نمی شود، یا اگر خرابی هم وجود داشته باشد، اهمیت چندانی ندارد. اما شایعات درست نیستند. کرم خوردگی نه تنها دردناک است، می تواند باعث باد کردن لثه و حتی عفونت شود، ضمن این که کودکانی که دندان های شیری شان خراب شده،۳ برابر بیش تر در خطر خراب شدن دندان های اصلی شان هستند.
۳. لازم نیست دندانهای کودک را مسواک بزنید یا نخ دندان بکشید: باید حتی قبل از درآمدن اولین دندان کودک، برایش مسواک بزنید. از یک پارچه نرم و مرطوب یا گاز استفاده کنید و روی لثه های او بکشید تا باکتری های آن را کم کنید و مانع از کرم خوردگی در آینده شوید. وقتی هم دندان ها درآمدند، کمک کنید تا کودک به دو بار مسواک زدن در روز با مقدار بسیار کمی خمیر دندان و هم چنین نخ دندان کشیدن عادت کند.
۴. لازم نیست کودک را به دندانپزشکی ببرید: این یک برداشت غلط رایح است که می گویند، نیازی نیست کودک را قبل از ۳ سالگی یا قبل از درآمدن هر ۲۰ دندان شیری اش به دندانپزشکی ببرید. کارشناسان توصیه می کنند، بچه ها را بعد از درآمدن اولین دندان یا دست کم در سن یک سالگی به دندانپزشکی ببرید. بررسی های زودهنگام می تواند منجر به شناسایی هرگونه خرابی یا مشکل دیگری شود.
فیشورسیلانت (شیارپوش) برای کدام کودکان بیشتر تجویز می شود؟ بیشتر کودکان و نوجوانان به محض شروع رویش دندان های دائمی ، کاندیداهای خوبی برای فیشورسیلانت هستند. دندان های آسیای دائمی کودکان از اولین دندان های دائمی هستند که رویش می یابند. به محض شروع به رویش آسیاهای دائمی، بیشترین سود از فیشورسیلانت حاصل می شود. این زمان معمولاً برای اولین دندانهای آسیا حدود شش سالگی و برای آسیای دوم حدود ۱۲ سالگی است. – کودکان یا نوجوانانی که دارای دندانهای آسیای دائمی هستند که هنوز فیشورسیلانت نشده اند نیز می توانند از این تکنیک پیشگیرانه بهره ببرند.
مطالب مرتبط :
تهران ، پل مدیریت، چهارراه مسجد قدس(تقاطع شهرک غرب و سعادت آباد)، پلاک ۴۵، طبقه دوم ساختمان ساختمان پزشکان و داروخانه شبانهروزی ستاره
شماره تلفن ۱: ۸۸۶۸۱۳۵۲
شماره تلفن ۲: ۸۸۶۸۱۹۷۷
کلیه حقوق این سایت برای دکتر مصطفی محاوری - متخصص دندانپزشکی کودکان ونوجوانان محفوظ می باشد.
طراحی توسط : جهان پردازطب 88104626