استفاده از الاستیک های ارتودنسی
هدگیر
برای مرتب کردن دندان ها، به طور کلی از دو نوع دستگاه ، متحرک و ثابت استفاده می شود:
دستگاه های متحرک ارتودنسی :
وسایلی هستند که قرار دادن یا برداشتن آنها در دهان توسط بیمار امکان پذیر است و بیمار می تواند آن را از دهان خارج کند و دوباره در محل اولیه خود قرار دهد. این دستگاه اغلب در دوره دندان شیری یا شیری – دایمی و عموماً در کودکان کمتر از ۱۲ سال و یا در افراد بزرگتر که ناهنجاری های دندانی محدودتری دارند استفاده می شود . بنابر این همکاری بیمار در استفاده نمودن از آنها بسیار اهمیت دارد. این دستگاه ها عمدتا در موارد زیر استفاده می گردند:
۱)برای رفع مشکلات جزئی دندان ها ، از طریق قرار دادن فنر یا پیچ در پلاک متحرک در کودکان،نو جوانان و بزرگسالان
۲)برای رفع مشکلات اسکلتی در کودکان و نوجوانان
۳)برای کمک به تثبیت موقعیت دندان ها پس از درمان با دستگاه ثابت
نحوه خارج کردن دستگاه متحرک:
برای برداشتن پلاک،از ناخن انگشت اشاره هر دو دست کمک گرفته و گیره های روی دندان های کرسی را آزاد نمایید و از گرفتن اجزا سیمی دیگر اجتناب کنید.
نیروی دستگاه متحرک:
طراحی،ساخت و دستور استفاده دستگا ههای متحرک برای هر بیمار متفاوت است،لذا فقط دستورات توصیه شده به خود را به کار ببرید.نحوه استفاده از دستگا های خارج دهانی مانند چانه بند،هد گیر و فیس ماسک در موفقیت درمان تاثیر به سزایی دارد.
انواع پلاک:
.پلاک های ساده :
این پلاک ها برای رفع مشکلات جزئی دندانها از طریق قرار دادن فنر یا پیچ در پلاک استفاده می گردد.باتوجه به اینکه طراحی ساده و استفاده آسان دارند انتخاب اول در درمان های ارتودنسی کودکان می باشد.
۲
.پلاک های فانکشنال :
این پلاک ها جهت رفع مشکلات اسکلتی در کودکان و نوجوانان قبل از پایان سن بلوغ استفاده می گردد و با عملکرد خاص خود باعث تغییر مسیر رشدی در کودکان می شود.
استفاده به موقع از این روش درمانی می تواند نیاز به درمان های جراحی در آینده را حذف و یا از پیچیدگی آن بکاهد .درمان های فانکشنال ارتودنسی برای تغییر در موقعیت عقب یا جلو بودن فک در سن قبل از بلوغ توسط دندانپزشک انجام می گردد و با اعمال نیروهایی مناسب به دندان ها و فک باعث می شود به مرور استخوان فک تغییر شکل داده و در محل مناسب خود قرار بگیرد
درمان توسط پلاک های متحرک فانکشنال به همکاری کامل بیمار و والدین وی متکی است در صورتی که در زمان مناسب و با عدم همکاری بیمار درمان صورت نگیرد در سن بالاتر صرفا درمان جراحی فک میتواند باعث اصلاح روابط فکی گردد
علارغم اینکه ابعاد و موقعیت فک ها توسط خصوصیات ژنتیکی کنترل می شود رشد فک ممکن است توسط استفاده از پلاک های فانکشنال تغییر کند در صورتی که در سن مناسب درمان لازم صورت گیرد میتواند تغییرات نسبتا پایدار در موقعیت ابعاد فکی ایجاد کند و باعث بهبود فرم کلی صورت بیمار گردد.
بهترین سن جهت درمان های فانکشنال (کلاس ۲ ) برای پسرها در سن ( ۱۰ تا ۱۲ سالگی) و در دختران( ۹ تا ۱۱ سالگی) می باشد که تعیین زمان درمان بنا به شرایط هر بیمار می تواند متفاوت با شد درمان های فانکشنال جز درمان های زود هنگام تلقی می شود که علاوه بر تغییر مسیر رشد و ایجاد ثبات در درمان باعث افزایش اعتماد به نفس در کودک می گردد.
طول درمان حدود یک تا یک و سال و نیم می باشد و معمولا بعد از درمان استفاده از درمان های ثابت و یا پلاک های نرم مولتی پتانسیل توصیه می گردد. حداقل استفاده از پلاک در شبانه روز ۲۲ ساعت می باشد و کودک صرفا در زمان غذا خوردن مجاز به خارج کردن پلاک از دهان می باشد.
۳.پلاک های نگهدارنده :
بعد از درمان با دستگاههای ثابت برای کمک به تثبیت موقعیت دندانها استفاده می شوند.استفاده از این پلاک ها پس از دوره ی فعال درمان برای حفظ نتایج به دست آمده ضروری می باشد.
۴.Invisalign :
یا پلاک های شفاف برای انجام حرکات جزئی دندان است که در بعضی از بیماران با شرایط خاص می تواند بسیار موثر باشد اما با توجه به محدودیت های خاص این سیستم جهت همه ی افراد قابل استفاده نمی باشد .
۵٫دستگاه های فانکشنال مولتی پی
یکی از مشکلات عمده در روابط دندانی-فکی شیوع ناهنجا ری های مرتبط با فانکشن بیمار است و دلایل زیادی وجود دارد که نشان می دهد ممکن است رابطه شکل و فانکشن جایگاه عمده ای در فرآیند علتی ناهنجاری ها در طول حیات فرد داشته باشد.با توجه به گسترش اختلالات دندانی-فکی در کودکان در دوره بینا بینی و ضرورت استفاده از پتانسیل تغییرات رشدی تکاملی در این گروه از کودکان و بکار گیری روش هایی که بتواند با اثر گذاری بر روند رشد فک و صورت نسبت به اصلاح نا هنجا ری ها اقدام کند پر فایده به نظر می رسد.در سال ۱۹۷۵ Bergersen یک دستگاه الاستومریک پیش ساخته را برای اصلاح مال اکلووژن ها معرفی کرد.این دستگاه تلفیقی از دستگاه فانکشنال و Positioner بود که به نام دستگاه هدایت کننده رشد و رویش معرفی شد.
استفاده از دستگا ه های پیش ساخته Silicon-Base که در جهت هدایت مسیر رویشی دندان ها و رشد فکین یکی از روش های درمانی است که در سال های اخیر معرفی شده است اختلال در فانکشن دهان نه تنها به علت موقعیت نادرست دندانها و فک ها می باشد بلکه به شدت مرتبط با افزایش یا کاهش فعالیت ماهیچه هایی است که در عملکرد سیستم دهانی نقش دارند.
فعالیت ماهیچه های جونده ،زبان ،گونه و لبها یکی از مهم ترین فاکتورهای تعیین کننده برای وجود یا عدم وجود مال اکلووژن می باشند.هر تغییری در الگوی طبیعی و فعالیت این ماهیچه ها در طی عملکرد دهان تحت عنوان اختلال عملکرد بافت نرم تعریف می شود. بنابر این یک طرح درمان ایده آل برای اصلاح مال اکلووژن باید توسط دستگاه و یا سیستمی انجام بگیرد که بر مبنای فیزیولوژی دهان توانایی کنترل یا حذف اختلال عملکرد بافت نرم را در زمان اصلاح وضعیت فک و دندانها دارا بوده وموفقیت و ثبات بیشتری را ایجاد نماید.در مرحله ی سیستم دندانی بینا بینی می توان از روش هدایت رویش دنداها برای تکامل دندانی یا حذف مال اکلووژن به وسیله ی اصلاح وضعیت فانکشنال عضلات و هدایت موقعیت فک ها استفاده کرد.
این دستگاه ها نیروی معمول فعالیت عضلات و رشد و رویش دندانها را جا به جا کرده و آنها را حذف یا هدایت می نمایند.دستگا ه های فانکشنال مولتی پتانسیل سال های زیادی است که استفاده می شوند و در حال حاضر این وسایل جایگاه خاصی در ارتودنسی دارند زیرا ساده و اقتصادی هستند.استفاده از دستگاه مولتی پی برای اصلاح موقعیت لب ها در ارتباط با قوس دندانی ،حذف بلع غیر طبیعی، جلوگیری از کشیده شدن گونه ها به سمت قوس دندانی، حذف تنفس دهانی، جلوگیری از براکسیسم و فعالیت مطلوب عضله توصیه می گردد.
دستگاه ثابت ارتودنسی:
که به طور محکم به دندان ها متصل است و بیمار نمی تواند آن را از دهان خارج کند. این نوع دستگاه ها معمولا پس از رویش دندان های دایمی برای مرتب کردن دندان ها به کار می رود.
به یاری فن آوری نوین بیماران برای استفاده از دستگا ه های مختلف ارتودنسی می توانند انتخابهای متنوعی داشته باشند.هر چند براکت های فلزی رایج هستند لیکن استفاده از براکت های سرامیکی و دستگاه های متحرک رایج که برای برخی موارد استفاده می شود هر روز افزایش می یابد
۱.براکت های فلزی:
این براکت ها رایج ترین نوع براکت ها بوده و با کیفیت بسیار بالا ساخته شده اند.براکت های فلزی امروزی کوچکترو تحمل آنها راحت تر بوده و نیز نمای بهتری دارند.این روش درمانی ،روش درمانی استاندارد در درمان های ارتودنسی ثابت بوده و تقریبا برای کلیه بیماران قابل استفاده می باشد .
۲.براکت های سرامیکی:
این براکت ها از جنس سرامیک متراکم و محکم بوده به علت همرنگ بودن با دندان طرفداران زیادی دارد و برای بزرگسالان که ظاهر براکت های فلزی برای آنها خوشایند نیست بسیار مناسب است امکان استفاده از سیم های همرنگ دندان با این براکت ها وجود دارد که در این صورت هنگام لبخند این وسایل تقریبا دیده نمی شوند.از مشکلات آنها نسبت به نوع فلزی احتمال آسیب بیشتر به دندان و طولانی تر شدن درمان و هزینه بالاتر این براکت ها می باشد.
۳.DAMON:
سیستم دیمون یا سیستم سلف لیگیت نسبت به سیستم های دیگر جدید بوده مزیت آنها این است که ضرورتی در استفاده از اورینگ (الاستیک)برای نگهداری سیم درون آنها نمی باشد.
به علت کاهش اصطکاک بین سیم و براکت احتمال دارد مختصری طول دوره درمان کاهش یابد.از معایب آن هزینه بالا تر براکت ها می باشد.
۴. Lingual:
در این روش براکت ها همگی در پشت دندان ها قرار می گیرند و هنگام لبخند زدن هیچ نشا نه ای از آنها دیده نمی شوند مزیت عمده این نوع براکت ها نا پیدا بودن آنها هنگام لبخند زدن می باشد.معایب این براکت ها رعایت بهداشت مشکل تر، مشکلات تکلمی و جویدن در ابتدای ،درمان هزینه زیادتر ،تکنیک درمانی پیچیده تر و دوره درمان طولانی تر می باشد.
۵٫expander
در برخی از بیماران لازم فضای فک باز تر شود. برای این مشکل از دستگاه بازکننده فک استفاده میشود.لازم است مطابق دستورالعمل دندانپزشک خود عمل کنید. در فیلم روش کار را مشاهده میکنید.
استفاده از میکرو ایمپلنت یا مینی اسکرو دردرمان ارتودنسی
در برخی بیماران برای حرکت دندانها به موقعیت صحیح لازم است از میکروایمپلنت ها یا مینی اسکرو که نوعی ایمپلنت ارتودنسی موقت می باشد، استفاده شود.
استفاده از الاستیک های ارتودنسی
برای ایجاد حرکات بین فکی از الاستیک های دندانی که توسط خود بیمار در منزل استفاده می گردد.
هدگیر
یکی از روشهای درمانی در بیمارانی که دچار جلو زدگی زیاد فک بالا هستند استفاده از دستگاههای خارج دهانی نظیر هدگیر است این دستگاه با عقب بردن فک بالا باعث اصلاح روابط فکی میگردد.
مراقبت های حین درمان و مشکلات شایع
اطلاعات پس از درمان
بازگشت
دستگاه های متحرک ارتودنسی